Kuru baklagiller, leguminous bitkilerinin olgunlaşmış tohumlarıdır. Bu bitki ailesinin havanın azotunu biriktirme özelliğine sahip olmasından dolayı toprağı azot yönünden zengindir. Bu nedenle en kaliteli bitkisel protein kaynaklarıdır. Leguminous bitki ailesinin genel 600, 1300 özel çeşidi vardır.
İnsanlar tarafından en yaygın kullanılan kuru baklagiller; nohut, mercimek, kuru bakla, kuru fasulye, bezelye, börülce ve soya fasulyesidir. Türkiye’ de ortalama kişi başına günlük kuru baklagil tüketimi 31 g civarındadır. Kuru baklagiller Orta ve Güney Amerika’ da ve Güney Doğu Asya’ da daha yüksek düzeylerde tüketilirken Avrupa ülkelerinde tüketim düzeyi daha azdır.
. Kuru baklagiller, olgunlaşmış tohumlar oldukları için esas bileşimleri karbonhidrat ve proteindir. Tanelerinin dış kısmında posa, iç kısmında ise nişasta bulunur. Bu özelliğinden dolayı bağırsakları çalıştırır, kabızlığı önler.
. Kuru baklagillerin içerdiği yağ özellikle çoklu doymamış yağ asitleri yönünden zengindir. En yağlı olanı ise soya fasulyesidir. Çoklu doymamış yağ asitleri kalp damar hastalıklarını önlemede etkili olan yağ asitleridir.
. Yüksek protein içeren kuru baklagiller özellikle et veya yumurta tüketemeyen/ maddi durumu yetersiz olan kişiler için ideal besinlerdir. Özellikle çocuklar ve yaşlılar tarafından tüketimi de kolaydır. Ancak içerdikleri proteinin kalitesi düşük olduğu için (bitkisel protein kaynağı) mutlaka tahıllı besinler ile tüketilmesi önerilmektedir. Protein açısından en yüksek değere sahip olan kuru baklagil ise soya fasulyesidir. Ancak nohutun ve mercimeğin sindirimi daha kolaydır.
. Kuru baklagiller kalsiyum, çinko, magnezyum ve demir mineralleri yönünden ve B 12 vitamini dışındaki B vitaminleri ile E vitamininden zengindir. Bu özelliği nedeniyle sinir sistemi sağlığı, kemiklerin büyüme ve gelişmesi, yara iyileşmesi, çocuklarda büyüme ve gelişmenin desteklenmesi, kansızlığın önlenmesi gibi etkilere sahiptir.
. İçerdiği fitatların ve tanenlerden dolayı, kuru baklagillerin çinko, kalsiyum ve demirin kullanım oranını azaltabilmektedir. Bu nedenle kuru baklagiller mutlaka C vitamini içeren besinler (çilek, maydanoz, patates, limon, kuşburnu vs.) ile beraber tüketilmelidir. Ayrıca ıslatma suyunun dökülmesi, pişirme suyunun tüketilmesi de etkili olmaktadır.
. Posa içeriğinden dolayı gaz yapıcı özellik gösterebilmektedir. Bu yüzden bağırsak hassasiyeti olan kişilerin ıslatma suyuna 1 çay kaşığı karbonat atmaları önerilir.
. Kuru baklagiller özellikle soya fasulyesi flavonoidler grubunun alt birimi olan izoflavonları içerir. Bu bileşiklerin kanser ve kalp hastalıklarından koruyucu oldukları bilinmektedir.
. Kuru baklagiller posa, protein, demir, çinko, B vitaminleri (B12 hariç), kalsiyum, çinko yönünden zengin, yağ içeriği yönünden fakirdir. Bu özellikler kuru baklagilleri harika bir besin yapmaktadır. Her yaşta kişinin tüketebileceği kuru baklagiller haftada en az 2, 3 kere tüketilmelidir. Kuru baklagiller hem kilo vermede etkili hem de kilo korunumunda etkilidir.
. Posa içeriğinden dolayı düşük glisemik indeksli besinlerdir. Bu nedenle şeker hastaları için alternatif besinlerdir. Ayrıca yine posa içeriğinden dolayı kolesterolün emilimini azaltarak kalp-damar hastalıklarını önlerler.
